Thử thách xuất khẩu mật ong Việt Nam: thị trường hay nội tại sản xuất

Ngành xuất khẩu mật ong Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn khi các thị trường lớn như Châu Âu và Mỹ liên tục nâng cao hàng rào kỹ thuật và thuế quan. Từ yêu cầu ghi nhãn xuất xứ khắt khe của EU đến thuế chống phá giá mật ong nặng nề từ Mỹ, mật ong Việt Nam dường như đang bị bao vây từ nhiều phía. Nhưng liệu thử thách thực sự chỉ đến từ những rào cản thị trường, hay vấn đề nằm ở chính nội tại ngành sản xuất? Hãy cùng Tân Hữu Quí phân tích câu chuyện này, đồng thời khám phá vai trò của Bee Pro trong việc hỗ trợ người nuôi ong vượt qua khó khăn.

Hàng rào kỹ thuật từ thị trường Châu Âu

Châu Âu, một trong những thị trường lớn của mật ong Việt Nam, đã đặt ra quy định nghiêm ngặt về ghi nhãn xuất xứ cho các sản phẩm nhập khẩu. Điều này không chỉ là thử thách mà còn là lời cảnh báo cho các nhà xuất khẩu mật ong về việc cần nâng cao chất lượng và minh bạch trong sản xuất.

Quy định ghi nhãn xuất xứ của EU

Liên minh Châu Âu (EU) đã ban hành Chỉ thị Breakfast Directives, áp dụng các tiêu chuẩn chung về thành phần, ghi nhãn và trình bày sản phẩm, bao gồm mật ong. Cụ thể:

• Nhãn xuất xứ chi tiết: Mật ong hỗn hợp phải ghi rõ quốc gia xuất xứ của từng thành phần, sắp xếp theo tỷ lệ giảm dần và kèm phần trăm tương ứng.
• Quy định linh hoạt: Các quốc gia thành viên có thể yêu cầu tỷ lệ phần trăm của bốn nguồn lớn nhất nếu chúng chiếm trên 50% trong hỗn hợp.
• Gói nhỏ dưới 30g: Tên quốc gia xuất xứ được viết tắt bằng mã ISO 2 ký tự.
• Chống gian lận: EU thiết lập phương pháp phân tích thống nhất để phát hiện mật ong pha trộn đường, đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn làm giả.

Những yêu cầu này đòi hỏi ngành nuôi ong Việt Nam phải tổ chức lại quy trình sản xuất, từ khâu nuôi ong đến chế biến, để đáp ứng tiêu chuẩn minh bạch và chất lượng của EU.

Thuế chống phá giá từ thị trường Mỹ

Thị trường Mỹ từng là điểm đến chính của mật ong Việt Nam, chiếm hơn 90% kim ngạch xuất khẩu mật ong trước năm 2021. Tuy nhiên, biến động về thuế chống phá giá mật ong đã làm thay đổi cục diện.

Giai đoạn khủng hoảng thuế chống phá giá

Từ tháng 5/2021 đến tháng 4/2022, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) tiến hành điều tra chống bán phá giá đối với mật ong Việt Nam. Mức thuế ban đầu lên đến 410,93-413,99% (tháng 11/2021), khiến các doanh nghiệp xuất khẩu lao đao. Sau đó, DOC giảm mức thuế xuống khoảng 61%, nhưng thị phần của Việt Nam tại Mỹ vẫn sụt giảm nghiêm trọng, từ vị trí dẫn đầu năm 2020 xuống thứ bảy vào năm 2022.

Sự phụ thuộc quá lớn vào thị trường Mỹ đã phơi bày điểm yếu của ngành mật ong Việt Nam. Khi một thị trường chiếm tỷ trọng lớn gặp biến động, toàn bộ chuỗi sản xuất trong nước chịu ảnh hưởng nặng nề.

Tầm quan trọng của đa dạng hóa thị trường

Với 1,7 triệu đàn ong, 40.000 hộ gia đình nuôi ong và 90% sản lượng mật ong dành cho xuất khẩu, Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn nhưng cũng đối mặt với áp lực không nhỏ. Việc phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, như Mỹ trước đây, là bài học đắt giá.

Hình thành thói quen chỉ báo

Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi Tống Xuân Chinh nhấn mạnh rằng các ngành hàng cần xây dựng “thói quen chỉ báo”. Khi một thị trường chiếm quá 50-60% kim ngạch xuất khẩu, cần có chiến lược điều chỉnh để tránh rủi ro. Từ bài học Mỹ, các doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu chuyển hướng sang thị trường EU, dù đây là thị trường khắt khe nhất về chất lượng, môi trường và truy xuất nguồn gốc.

Vai trò của Bee Pro trong xuất khẩu

Để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của EU và mở rộng thị trường, việc nâng cao chất lượng mật ong từ khâu nuôi ong là yếu tố cốt lõi. Bee Pro, sản phẩm của Tân Hữu Quí, mang đến giải pháp dinh dưỡng cho ong tối ưu:

• Thành phần tự nhiên: Không chứa đậu nành, phù hợp với tiêu chuẩn xuất khẩu mật ong sang Châu Âu, giúp vượt qua rào cản thuế chống phá giá mật ong tại Mỹ.
• Đạm chất lượng: Hàm lượng đạm trên 28%, tương đương phấn hoa, dễ tiêu hóa, giúp đàn ong khỏe mạnh và sản xuất mật chất lượng cao.
• Nguồn cung ổn định: Đáp ứng nhu cầu thức ăn cho ong vào mùa thiếu phấn hoa, phối trộn đến 50%, giảm phụ thuộc vào thời tiết và mùa vụ.
• Giá thành cạnh tranh: Tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả kinh tế và sản lượng mật cho người nuôi ong.

Sử dụng Bee Pro, người nuôi ong có thể đảm bảo chất lượng mật ong đạt tiêu chuẩn quốc tế, từ đó tăng cơ hội cạnh tranh trên thị trường EU và các khu vực khác.

Vấn đề nội tại của ngành sản xuất

Dù đa dạng hóa thị trường là cần thiết, thử thách lớn nhất của ngành xuất khẩu mật ong Việt Nam không chỉ nằm ở thị trường mà còn ở chính nội tại sản xuất.

Tái tổ chức sản xuất

Để đáp ứng yêu cầu của EU và các thị trường khác, ngành ong Việt Nam cần:

• Truy xuất nguồn gốc: Xây dựng hệ thống dữ liệu minh bạch về quy trình nuôi ong, thu hoạch và chế biến mật ong.
• Đảm bảo chất lượng: Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm, môi trường và chống gian lận.
• Tăng tính minh bạch: Tự đặt ra các tiêu chí cao về chất lượng và sản xuất bền vững, thay vì chỉ đáp ứng yêu cầu từ thị trường.

Xây dựng nền tảng bền vững

Chỉ khi giải quyết được các vấn đề nội tại, như tổ chức sản xuất chuyên nghiệp, áp dụng công nghệ tiên tiến và đảm bảo chất lượng từ nguồn thức ăn cho ong, ngành mật ong Việt Nam mới có thể “thoát phụ thuộc thị trường” một cách bền vững. Đây là bước đi căn cơ để không chỉ vượt qua hàng rào thuế xuất khẩu mật ong mà còn xây dựng thương hiệu mật ong Việt Nam mạnh mẽ trên toàn cầu.

Kết luận

Ngành xuất khẩu mật ong Việt Nam đang đối mặt với những thử thách lớn từ các quy định khắt khe của EU và thuế chống phá giá mật ong từ Mỹ. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở thị trường mà còn ở nội tại sản xuất. Với sự hỗ trợ từ Bee Pro, Tân Hữu Quí mang đến giải pháp dinh dưỡng cho ong giúp người nuôi ong nâng cao chất lượng mật, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và mở rộng thị trường. Bằng cách tái tổ chức sản xuất và xây dựng nền tảng minh bạch, ngành ong Việt Nam có thể vượt qua thách thức, khẳng định vị thế trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.