Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, việc chủ động bảo vệ ao nuôi và đàn thủy sản trở thành ưu tiên hàng đầu. Quản lý tốt trong mùa mưa bão không chỉ giúp giảm rủi ro mà còn đảm bảo duy trì năng suất và hiệu quả kinh tế giúp người nuôi “đứng vững” trước bão lớn.
Nguy cơ khó lường từ mưa bão
Trong mùa mưa bão, do những biến đổi bất thường về nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa… là nguyên nhân trực tiếp hoặc gián tiếp làm cho các vi sinh vật gây bệnh phát triển và phát tán, đồng thời gây nên các hiện tượng “sốc môi trường” cho thủy sản, mầm bệnh có nhiều cơ hội xâm nhập vào cơ thể động vật để gây bệnh. Khi có sự trao đổi nước giữa các thủy vực tự nhiên và vùng nuôi thủy sản do con người hoặc nước lũ tràn về là nguyên nhân lây lan nhiều dịch bệnh trên cá nuôi, tôm nuôi gây thiệt hại cho người nuôi mùa mưa bão.
Ngoài ra, mưa bão còn có thể phá hủy các công trình nuôi trồng, bờ ao, lồng bè, đăng chắn,… làm thất thoát vật nuôi gây thiệt hại kinh tế.
Vậy cần phải làm gì để bảo vệ thủy sản trong mùa mưa bão?
Đây là câu hỏi lớn dành cho người nuôi ngay từ những ngày đầu phát triển ngành thủy sản Việt Nam. Để đảm bảo năng suất, hạn chế tối đa tác động tiêu cực từ mưa bão. Nhiều biện pháp giúp người nuôi bảo vệ đàn thủy sản vượt qua mùa mưa bão được đề xuất như sau:
Chuẩn bị trước mưa bão
- Kiểm tra và gia cố lại toàn bộ hệ thống lồng bè bằng dây neo chịu lực. Nếu điều kiện cho phép, cần di chuyển lồng bè đến các khu vực kín gió.
- Đối với các đối tượng nuôi đã đạt kích cỡ thương phẩm, cần tiến hành thu hoạch khẩn cấp để giảm thiểu rủi ro mất trắng.
- Với các ao nuôi, cần kiểm tra, gia cố lại bờ ao bảo đảm chắc chắn; nạo vét, khơi thông cống, rãnh, kênh mương bảo đảm thoát nước.
- Di dời các trang thiết bị máy móc như máy bơm, máy sục khí, máy phát điện lên các vị trí cao, có che chắn để tránh hư hỏng do ngập lụt.
- Theo dõi liên tục tình hình thời tiết để nắm bắt diễn biến của bão theo từng giờ.
Trong và sau khi mưa bão diễn ra
- Theo dõi sức ăn của đàn thủy sản, giảm khẩu ăn để tránh dư thừa nhiều thức ăn gây ô nhiễm ao nuôi, giảm oxy hòa tan và tăng khí độc từ quá trình phân hủy chất hữu cơ dưới đáy ao.
- Bổ sung vitamin và chất khoáng để tăng cường sức đề kháng cho đàn thủy sản
- Không cho ăn vào lúc trời mưa lớn, vì lúc này môi trường trong ao đang bị xáo trộn. Sự thay đổi đột ngột của pH, nhiệt độ và oxy hòa tan làm giảm khả năng bắt mồi của thủy sản. Cần nhanh chóng xả bớt nước trên tầng mặt để giảm lượng nước mưa trong ao; chạy máy quạt nước, sục khí để ổn định môi trường ao nuôi. Kiểm tra lại các chỉ số môi trường rồi mới cho ăn, giảm 30 – 50% lượng thức ăn bình thường. Đặc biệt không cho ăn vào ban đêm trong những ngày mưa to vì lượng oxy hòa tan trong nước rất thấp.
- Khi mưa lớn kéo dài, pH bị giảm đột ngột nên rải vôi xung quanh bờ ao; kết hợp bón vôi cho ao, hồ nuôi để ổn định pH nước
- Khi ngừng mưa, nhiệt độ trong nước tăng lên, các chất hữu cơ phân hủy dễ làm thủy sản bị ngộ độc, cần sử dụng các sản phẩm như Yucca, Zeolite… để giải phóng khí độc trong ao nuôi. Sử dụng các hóa chất như Iodine.… để diệt khuẩn trong ao nuôi, sau đó sử dụng men vi sinh để cải thiện môi trường
- Bên cạnh đó, thời tiết mưa bão, độ ẩm cao rất dễ làm hỏng mốc thức ăn, do đó cần chú ý bảo quản tốt thức ăn, kiểm tra kỹ trước khi cho ăn, tuyệt đối không cho sử dụng thức ăn bị mốc, đổi màu, thức ăn có mùi lạ.
*Cần theo dõi thường xuyên thông báo diễn biến mực nước lũ trên các con sông và tình hình mưa bão trên các phương tiện thông tin đại chúng để có biện pháp bảo vệ và nuôi thuỷ sản một cách có hiệu quả.
Tóm lại, việc chủ động ứng phó trước nguy cơ mưa bão là yếu tố then chốt đảm bảo năng suất và hiệu quả kinh tế. Theo dõi sát tình hình mưa bão, tình trạng sức khỏe ao nuôi và chất lượng nước ao nuôi để có phương án xử lý kịp thời, hạn chế tối đa rủi ro thiệt hại.
Tìm hiểu thêm về giải pháp tối ưu – hiện đại để cân đối khẩu phần dinh dưỡng trên thuỷ sản bạn có thể tham khảo. ĐẠM ĐƠN BÀO AJITEIN – Nguyên liệu cung cấp đạm thực cao, dễ tiêu hóa, có nguồn gốc là vi sinh vật đơn bào