Tối ưu hóa nguồn protein trong nuôi tôm: Xu hướng mới với Đạm Đơn Bào

1. Giới thiệu

Protein là thành phần không thể thiếu trong khẩu phần thức ăn cho tôm. Nó cung cấp axit amin thiết yếu để xây dựng mô cơ, enzyme, kháng thể và mô mới. Tôm không thể tự tổng hợp tất cả các axit amin thiết yếu, nên việc lựa chọn nguồn protein phù hợp là yếu tố quyết định hiệu quả nuôi.

2. Chức năng chính của protein đối với tôm

• Xây dựng và sửa chữa mô: Protein là nguyên liệu chính cho quá trình hình thành cơ và mô liên kết, giúp tôm duy trì cấu trúc cơ thể và phục hồi sau lột xác hay tác động bất lợi.
• Tạo enzyme và hormon: Nhiều enzyme tiêu hóa, enzyme chuyển hóa và hormon tăng trưởng được cấu thành từ protein và các axit amin.
• Hỗ trợ miễn dịch: Nhiều kháng thể, peptide kháng khuẩn là sản phẩm từ protein hoặc từ các axit amin có nguồn gốc từ protein.
• Nguồn nitơ cho quá trình chuyển hóa: Protein cung cấp Nito cho việc tổng hợp các phân tử sinh học khác như nucleotid, coenzym…
• Năng lượng phụ khi cần: Nếu năng lượng từ lipid hoặc carbohydrate không đủ, tôm có thể “đốt” protein để lấy năng lượng.

3. Nhu cầu protein theo giai đoạn phát triển

Hoạt động trao đổi chất và tốc độ tăng trưởng của tôm thay đổi trong từng giai đoạn nuôi, vì vậy nhu cầu protein cũng khác nhau:

Nếu cung cấp protein quá thấp, tôm sẽ kém phát triển, sức đề kháng kém, dễ bị bệnh. Ngược lại, nếu cung cấp quá thừa, phần đạm dư thừa sẽ bị thải ra môi trường, làm tăng nitơ, amoniac, gây ô nhiễm ao nuôi.

4. Các nguồn protein phổ biến trong thức ăn tôm

4.1 Bột cá và protein động vật truyền thống

Bột cá là nguồn protein hàng đầu trong thức ăn tôm vì cung cấp phổ axit amin cân bằng và các axit béo không no thiết yếu (HUFA) cho tôm. Tuy nhiên, hạn chế của bột cá là biến động nguồn cung, giá cao, và áp lực lên nguồn hải sản thiên nhiên.

Bên cạnh đó, bột thịt xương, bột huyết cũng được dùng nhưng thường ít hơn do giá thành, giới hạn lượng dùng vì chất kháng dinh dưỡng hoặc mùi vị không thuận lợi.

4.2 Đạm thực vật

Các loại đậu, bã dầu, đậu nành thường được sử dụng làm nguồn cấp protein thực vật. Ưu điểm là giá thành thấp, nguồn cung ổn định. Nhưng nhược điểm là có những thành phần kháng dinh dưỡng (phytate, chất xơ, tannin…) và tỷ lệ hấp thu thấp hơn so với protein động vật.

4.3 Đạm Đơn Bào (protein vi sinh)

단일 세포 단백질 – hay còn gọi là Single-Cell Protein (SCP) – là protein được tạo ra từ vi sinh vật (nấm men, vi khuẩn, vi tảo) qua quá trình lên men trong điều kiện kiểm soát. Theo Tép Bạc, Đạm Đơn Bào có thể chiếm 60–80% khối lượng khô của tế bào vi sinh, chứa protein cao, nhiều axit amin thiết yếu và ít chất kháng dinh dưỡng. 

Một trong các ưu điểm của Đạm Đơn Bào là có thể sản xuất quanh năm, không phụ thuộc vào mùa hay điều kiện tự nhiên như bột cá. 

Nhiều thử nghiệm sử dụng Đạm Đơn Bào trong thức ăn tôm, cho thấy kết quả khả quan: tôm ăn tốt, tăng trưởng không thua kém, thậm chí cải thiện khả năng kháng bệnh và cân bằng hệ vi sinh đường ruột. 

5. Giải pháp Đạm Đơn Bào Ajitein – 56% đạm thô

Đáp ứng nhu cầu tìm kiếm nguồn đạm thay thế bền vững, Công ty Tân Hữu Quí giới thiệu sản phẩm 단일 세포 단백질 lên men với hàm lượng protein 56%.

5.1 Ưu điểm nổi bật của Đạm Đơn Bào

• Hầu như không chứa xơ, tinh bột và các chất kháng dinh dưỡng khác (phytin, antitrypsin, lectin,…) phù hợp với sinh lý tiêu hóa tôm
• Dễ tiêu hóa, hấp thu nhanh – giảm gánh nặng cho gan tụy
• Giá hợp lý theo độ đạm, giúp tối ưu chi phí thức ăn
• Ajitein có độ kết dính cao giúp tăng độ bền viên thức ăn và hạn chế ô nhiễm ao nuôi
• Mùi thơm hấp dẫn, tăng tính dẫn dụ
• Có vị UMAMI (vị ngọt thịt) giúp tăng độ ngon miệng
• Nguồn cung trong nước, ổn định về sản lượng và chất lượng

5.2 Ứng dụng thực tế

Tùy theo công thức và giá nguyên liệu đầu vào của từng khẩu phần có thể sử dụng Đạm Đơn Bào với hàm lượng  2–4% cho đến tối đa 10%.

6. Kết luận

Protein chính là “nền móng” trong nuôi tôm thâm canh. Để tối ưu chi phí và hiệu quả, người nuôi cần chú trọng đến chất lượng protein, khả năng tiêu hóa, và tính bền vững của nguồn cung.

Trong bối cảnh thị trường hiện nay, Đạm Đơn Bào 56% là giải pháp ưu việt: vừa giúp nâng cao năng suất, vừa thân thiện môi trường. Đây chính là hướng đi chiến lược để người nuôi tôm Việt Nam giảm chi phí, tăng hiệu quả và hướng tới nuôi bền vững.