Nuôi ong mật không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần bảo vệ môi trường thông qua việc duy trì đa dạng sinh học. Đặc biệt, giống ong nội (Apis cerana) được nuôi phổ biến tại Việt Nam bởi khả năng thích nghi tốt và cho mật chất lượng. Dưới đây là hướng dẫn kỹ thuật nuôi ong mật cơ bản dành cho người mới bắt đầu hoặc các trang trại muốn nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
I. Lựa chọn đàn ong giống chất lượng
Một đàn ong giống tốt là nền tảng quan trọng để bắt đầu nuôi ong thành công. Người nuôi cần lưu ý:
- Nguồn gốc rõ ràng, ong chúa dưới 6 tháng tuổi.
- Không nhiễm bệnh ấu trùng, quân đậu kín 2 mặt cầu.
- Bánh tổ mới, màu vàng, có đủ trứng, ấu trùng, nhộng, mật phấn dự trữ.
- Thùng và cầu ong đạt tiêu chuẩn kích thước.
II. Kỹ thuật nuôi ong mật cơ bản
2.1. Chọn địa điểm đặt đàn ong
- Gần nguồn mật và phấn hoa (khoảng cách hiệu quả từ 500–700m).
- Địa điểm khô ráo, thoáng mát mùa hè, ấm mùa đông, tránh ngập lụt.
- Với mật độ 40 đàn/ha, khoảng cách giữa các điểm nuôi cách nhau tối thiểu 2 km.
2.2. Dụng cụ cần thiết
- Thùng ong: Làm từ gỗ khô, kích thước 46,5 × 38 × 24,5 cm, có cửa sổ quan sát.
- Dụng cụ khác: Mũ lưới, bộ tạo chúa, dao cắt mật, lưới lọc mật, thùng quay mật…
2.3. Tạo chúa – Gia tăng năng suất bền vững
Tạo ong chúa là khâu quan trọng để duy trì và phát triển đàn ong. Có 3 phương pháp chính:
- Mũ chúa chia đàn tự nhiên: Lựa chọn các mũ chúa khỏe mạnh từ đàn đông quân.
- Tạo chúa cấp tạo: Loại bỏ chúa cũ, cho ong tự tạo mũ chúa, sau đó chọn lọc.
- Tạo chúa di trùng: Phù hợp với trại nuôi lớn (>10 đàn), cho hiệu quả chủ động hơn.
2.4. Chia đàn ong
a. Chia đàn song song:
- Tách đàn ong thành 2, đặt gần nhau, điều chỉnh vị trí theo hướng ong bay.
b. Chia đàn rời chỗ:
- Mang một phần đàn đi xa (trên 1km) để tránh lẫn lộn ong, thường dùng khi mở rộng vùng nuôi.
2.5. Quản lý ong bốc bay và cho ăn bổ sung
- Phòng ong bốc bay: Đảm bảo đủ thức ăn, kiểm tra sức khỏe đàn ong thường xuyên.
- Cho ăn bổ sung:
- Khi khan hiếm thức ăn (tháng 7–8 & 1–2 ở miền Bắc, tháng 7–9 ở miền Nam).
- Dùng nước đường pha đặc (1,5 đường : 1 nước), mỗi đợt cho ăn 3–4 tối liên tục.
- Cho ăn kích thích: Khi nguồn thức ăn tự nhiên hạn chế, dùng nước đường loãng hơn (1:1), cho ăn theo chu kỳ để kích thích ong chúa đẻ.
Mẹo từ Bee Pro: Việc duy trì nguồn dinh dưỡng ổn định không chỉ giúp tăng sản lượng mật mà còn giúp ong khỏe mạnh, hạn chế bốc bay. Các sản phẩm hỗ trợ nuôi ong của Bee Pro có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí.
2.6. Thu hoạch mật ong đúng kỹ thuật
Chuẩn bị:
- Máy quay mật, dao cắt nắp, lưới lọc, dụng cụ chứa mật (chai, can…).
Khi nào thu hoạch:
- Ong đi làm nhiều, >70% lỗ tổ mật được vít nắp trắng, cây có 20–25% hoa nở.
Các bước thu hoạch:
- Rũ ong khỏi cầu.
- Dùng dao cắt nắp lỗ tổ mật (từ dưới lên).
- Cho cầu vào máy quay, quay tăng dần rồi giảm dần.
- Trả cầu về tổ cho ong ủ ấm ấu trùng.
- Lọc mật bằng vải màn hoặc lưới inox.
- Bảo quản trong chai/can có nắp kín, để nơi khô thoáng.
Lời kết
Việc áp dụng đúng kỹ thuật nuôi ong mật, đặc biệt với giống ong nội Apis cerana, sẽ mang lại hiệu quả cao và bền vững cho người nuôi. Ngoài ra, việc kết hợp với các sản phẩm hỗ trợ như Bee Pro có thể giúp tối ưu quy trình từ chăm sóc ong đến thu hoạch mật, hướng tới chất lượng xuất khẩu.
👉 Tìm hiểu thêm về sản phẩm Bee Pro và các giải pháp nuôi ong hiệu quả tại tanhuuqui.com hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!