Cá rô phi – tiềm năng xuất khẩu toàn cầu

Thị trường cá rô phi

Cá rô phi hiện là một trong ba loài cá nuôi phổ biến nhất thế giới, chỉ đứng sau cá tra và cá hồi về sản lượng thương phẩm. Nhờ tốc độ sinh trưởng nhanh, dễ thích nghi và khả năng tiêu hóa thức ăn đa dạng, cá rô phi trở thành nguồn thực phẩm giàu đạm và thân thiện môi trường.

Thị trường cá rô phi toàn cầu có giá trị 10,6 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến ​​sẽ đạt 20 tỷ USD vào năm 2030. Về khối lượng, sản lượng cá rô phi toàn cầu đạt khoảng 7 triệu tấn vào năm 2024 và dự kiến ​​sẽ tăng lên 7,3 triệu tấn vào năm 2025. Hầu hết lượng Cá rô phi xuất khẩu từ thế giới được chuyển đến Hoa Kỳ, Liên Minh Châu Âu và các nước Trung đông. Trung Quốc và Indonesia là hai quốc gia sản xuất cá rô phi lớn nhất thế giới. 

Năm 2023, xuất khẩu cá rô phi của Việt Nam đạt giá trị 17 triệu USD, và đến năm 2024 con số này đã tăng lên gần 30 triệu USD – thể hiện tiềm năng tăng trưởng rất lớn. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi xu hướng tiêu thụ cá thịt trắng, ít béo, thân thiện môi trường trên toàn cầu. 

Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới và nguồn nước ngọt dồi dào, có lợi thế lớn trong nuôi cá rô phi. Nuôi chủ yếu ở Đồng bằng sông Hồng, miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long với diện tích nuôi ước đạt hơn 42.000 ha đạt sản lượng trung bình hàng năm đạt 260.000–300.000 tấn. Cá trưởng thành nhanh, đạt trọng lượng 600-800g chỉ trong 5-6 tháng. Cá rô phi Việt Nam cũng đang ngày càng được ưa chuộng trên thị trường, báo hiệu tiềm năng xuất khẩu mạnh mẽ.

Tuy nhiên, để duy trì và mở rộng xuất khẩu, ngành nuôi cá rô phi Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về chất lượng thức ăn, chi phí và tiêu chuẩn môi trường. Do chi phí thức ăn chiếm tới 65 – 70% tổng chi phí nuôi, việc tối ưu nguồn đạm trong khẩu phần là yếu tố quyết định năng suất và lợi nhuận.

 Nhu cầu dinh dưỡng và vai trò cốt lõi của đạm trong nuôi cá rô phi

Cá rô phi là loài ăn tạp, nên có thể tiêu hóa các nguyên liệu có nguồn gốc từ thực vật và vi sinh vật. Tuy nhiên, để đạt tốc độ tăng trưởng cao, cần đảm bảo hàm lượng và chất lượng khẩu phần phù hợp với từng giai đoạn.

Đạm là dưỡng chất quan trọng quyết định tốc độ tăng trưởng, sức khỏe và chất lượng thịt của cá rô phi. Tuy nhiên, hiệu quả dinh dưỡng của khẩu phần không chỉ phụ thuộc vào hàm lượng đạm mà còn ở khả năng tiêu hóa và nguồn gốc của đạm. Trong bối cảnh giá bột cá ngày càng tăng và nguồn cung suy giảm, các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp đang hướng tới các nguồn đạm thay thế có tính bền vững hơn. 

Một nghiên cứu của Global Seafood Alliance (2024) chỉ ra rằng, cá rô phi hoàn toàn có thể đạt tốc độ tăng trưởng và hiệu quả chuyển hóa thức ăn (FCR) tương đương khi được nuôi bằng khẩu phần không chứa bột cá, với điều kiện khẩu phần đó được bổ sung nguồn đạm có khả năng tiêu hóa cao và cân đối về axit amin thiết yếu. Kết quả này mở ra hướng đi mới trong phát triển công thức thức ăn thủy sản bền vững, vừa đảm bảo năng suất vừa giảm áp lực lên nguồn nguyên liệu bột cá tự nhiên. 

Giải pháp mới: Đạm đơn bào – nguồn đạm bền vững cho thủy sản hiện đại

Trước xu hướng giảm phụ thuộc vào bột cá truyền thống, Đạm Đơn Bào (Single Cell Protein – SCP) đang là một giải pháp dinh dưỡng đột phá và bền vững cho ngành nuôi trồng thủy sản hiện nay. Đạm Đơn Bào là nguồn đạm có nguồn gốc từ vi sinh vật, giàu axit amin thiết yếu và có độ tiêu hóa vượt trội so với nhiều nguồn đạm khác.

Đáp ứng nhu cầu tìm kiếm nguồn đạm thay thế bền vững, Công ty Tân Hữu Quí giới thiệu sản phẩm Đạm Đơn Bào lên men với hàm lượng protein 56%.

Ưu điểm nổi bật của Đạm Đơn Bào

• Hầu như không chứa xơ, tinh bột và các chất kháng dinh dưỡng khác (phytin, antitrypsin, lectin,…) phù hợp với sinh lý tiêu hóa cá
• Dễ tiêu hóa, hấp thu nhanh – giúp cá rô phi hấp thu dinh dưỡng tối ưu
• Giá hợp lý theo độ đạm, giúp tối ưu chi phí thức ăn
• Đạm đơn bào có độ kết dính cao giúp tăng độ bền viên thức ăn và hạn chế ô nhiễm ao nuôi
• Mùi thơm hấp dẫn, tăng tính dẫn dụ
• Có vị UMAMI (vị ngọt thịt) giúp tăng độ ngon miệng
• Nguồn cung trong nước, ổn định về sản lượng và chất lượng

Ứng dụng thực tế

Tùy theo công thức và giá nguyên liệu đầu vào của từng khẩu phần có thể sử dụng Đạm Đơn Bào với hàm lượng  2–4% cho đến tối đa 10%.

Kết luận

Ngành cá rô phi toàn cầu đang phát triển mạnh và ngày càng chú trọng yếu tố bền vững. Tại Việt Nam, đây là một hướng đi tiềm năng trong xuất khẩu thủy sản.

Để đạt năng suất tối ưu, đạm là yếu tố dinh dưỡng cốt lõi trong khẩu phần thức ăn. Việc sử dụng Đạm Đơn Bảo không chỉ giúp tăng trưởng nhanh, giảm chi phí mà còn góp phần xây dựng chuỗi nuôi thủy sản thân thiện môi trường và hiệu quả kinh tế dài hạn.